NOTATKA BOTANICZNA
Nowe stanowisko Goodyera repens (Orchidaceae)
w borze sosnowym na Wyżynie Częstochowskiej
Więcej
Ukryj
1
Zakład Ekologii Roślin i Ochrony Środowiska, Uniwersytet im. Adama
Mickiewicza, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 6, 61-614 Poznań, Polska
2
Katedra Botaniki i Siedliskoznawstwa Leśnego, Uniwersytet Przyrodniczy
w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 71D, 60-625 Poznań, Polska
4
Instytut Botaniki im. W. Szafera Polskiej Akademii Nauk, ul. Lubicz 46,
31-512 Kraków, Polska
5
42-253 Janów, Siedlec, Polska
Data publikacji online: 13-12-2024
Data publikacji: 13-12-2024
Fragm. Flor. et Geobot. Pol. 2024; XXIX(2): 211-216
STRESZCZENIE
Goodyera repens inhabits mainly Scots pine-dominated and mixed forests. It
also occurs in young monocultures of Scots pine with poorly developed undergrowth dominated by moss.
Two localities of this species are currently described in the Częstochowa Upland, from the vicinity
of Bystrzanowice (Fojcik 2005) and from Podlesice near Kroczyce (this study). At the described locality
(Fig. 1), Goodyera repens occurs in Pinus sylvestris forest aged 85–110 years with an admixture
of Populus tremula and Betula pendula. There is also patchy distributed renewal of Fagus sylvatica
which in some places forms the lower floor of the canopy. There is also a rich undergrowth with rare flora elements typical for Scots pine forests: Orthilia secunda, Moneses uniflora, Pyrola chlorantha,
Chimaphila umbellata, Monotropa hypopitys, as well as Lycopodium annotinum, L. clavatum and Diphasiastrum
complanatum. The Scots pine forests common to the Częstochowa Upland suggest that there
may be other locations of G. repens in this area, although this species has not been reported in studies
of the flora of this region.
REFERENCJE (39)
1.
ADAMOWSKI W. 2000. The expansion of Goodyera repens (L.) R. Br. in Western Europe. – W: B. JACKOWIAK & W. ŻUKOWSKI (red.), Mechanisms of anthropogenic changes of the plant cover. – Publikacje Zakładu Taksonomii Roślin Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu 10: 145–151.
3.
BŁASZCZYK H. 1949. Z poszukiwań florystycznych w powiecie częstochowskim. – Materiały do Fizjografii Kraju 19: 1–9.
4.
BŁOŃSKA A. 2012. Nowe dane o rozmieszczeniu tajęży jednostronnej Goodyera repens na Wyżynie Śląskiej. – Chrońmy Przyrodę Ojczystą 68: 52–54.
5.
BRZEZIECKI B., CIURZYCKI W. & KECZYŃSKI A. 2018. Zmiany flory roślin naczyniowych runa leśnego w latach 1959−2016 na stałej powierzchni badawczej w oddziale 319 Białowieskiego Parku Narodowego. – Sylwan 162: 980–988.
6.
CZERWIŃSKI A. 1970. Bory sosnowe północno-wschodniej Polski. – Prace Komisji Biologicznej, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 33: 1–99.
7.
ENDLER Z., JUŚKIEWICZ-SWACZYNA B. & GRZYBOWSKI M. 2006. Godny ochrony obiekt przyrodniczy „Pluski” na Pojezierzu Olsztyńskim. – Chrońmy Przyrodę Ojczystą 62: 13–18.
8.
FALKOWSKI M. & NOWICKA-FALKOWSKA K. 2005. Choosen features of Goodyera repens (L.) R. Br. populations in coniferous forests of the Południowopodlaska Lowland. – W: A. BRZEG & M. WOJTERSKA (red.), Coniferous forest vegetation – differentiation, dynamics and transformations, s. 329–332. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
9.
FOJCIK B. 2005. Goodyera repens (Orchidaceae) na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. – Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 12: 402–404.
10.
GRZYL A., REWICZ A. & TSIFTSIS S. 2013. New record of Goodyera repens (L.) R. Br. (Orchidaceae) on Przedborska Upland (Poland). – Life Science Journal 10: 2993–2995.
11.
HARMUSZEWICZ J. 2011. Występowanie roślin z rodziny storczykowatych Orchidaceae na terenie Nadleśnictwa Augustów. – Chrońmy Przyrodę Ojczystą 67: 511–518.
12.
HEREŹNIAK J. 1983. Nowe stanowiska rzadkich i interesujących gatunków roślin w północnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. – Fragmenta Floristica et Geobotanica 29: 361–384.
13.
HEREŹNIAK J., GRZYL A., KOŁODZIEJEK J. & SIERADZKI J. 1996. Materiały do flory północnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej – rzadkie i interesujące gatunki roślin naczyniowych na obszarach położonych na zachód i południe od Częstochowy. – Fragmenta Floristica et Geobotanica Series Polonica 3: 41–47.
14.
HEREŹNIAK J., GRZYL A., KOŁODZIEJEK J. & ŁAWRYNOWICZ M. 2001. Materiały do flory północnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej – rzadkie i interesujące gatunki roślin naczyniowych. Cz. 2. – Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 8: 35–41.
15.
ISLAM K. K., PATRICIA S. & RINCHEN Y. 2011. Broadleaved regeneration dynamics in the Pine plantation – Journal of Forest Science 57: 432–438.
16.
KARO F. 1881. Flora okolic Częstochowy. – Pamiętnik Fizyjograficzny 1: 208–257.
17.
KAZNOWSKI K. 1928. Rośliny naczyniowe okolic Zawiercia. – Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej 62: 185–207.
18.
KAŹMIERCZAKOWA R., BLOCH-ORŁOWSKA J., CELKA Z., CWENER A., DAJDOK Z., MICHALSKA-HEJDUK D., PAWLIKOWSKI P., SZCZĘŚNIAK E. & ZIARNEK K. 2016. Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. s. 44. Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, Kraków.
19.
ŁAZARSKI G. 2020. Expansion of cold-adapted orchid Goodyera repens (Orchidaceae) in times of global warming – report from southern Poland. – Polish Journal of Ecology 68: 313–322.
22.
MATUSZKIEWICZ J. M. 2007. Zespoły leśne Polski. s. 24–107. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
23.
MATUSZKIEWICZ J. M., SOLON J., ORZECHOWSKI M., KOZŁOWSKA A., RÓŻAŃSKI W., SZCZYGIELSKI M., MATEJCZUK G., LORENS B. & KOWALSKA A. 2007. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. Monografie 8. s. 976. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Polska Akademia Nauk, Warszawa.
24.
MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A. & ZAJĄC M. 2020. Vascular plants of Poland. An annotated checklist. s. 526. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
25.
PARUSEL J. B. & URBISZ A. 2012. Czerwona lista roślin naczyniowych województwa śląskiego. – Raporty Opinie 6(1): 105–177.
26.
ROSTAŃSKI K. & SENDEK A. 1982. Stanowiska rzadkich roślin naczyniowych na terenie Wyżyny Śląsko-Małopolskiej. – Fragmenta Floristica et Geobotanica 28(4): 535–539.
27.
RYMON LIPIŃSKA J. 2011. Tajęża jednostronna Goodyera repens – nowe stanowisko na terenie Parku Narodowego „Bory Tucholskie”. – Chrońmy Przyrodę Ojczystą 67: 267–269.
28.
SIKORSKA E. 2006. Geografia lasów Polski. s. 35–40. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Krakowie, Kraków.
29.
STEFAŃSKA-KRZACZEK E. & FAŁTYNOWICZ W. 2014. Zróżnicowanie roślinności monokultur sosnowych na glebach piaszczystych Borów Tucholskich. – Sylwan 158(2): 99–106.
30.
SZELĄG Z. 2000. Materiały do flory Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. – Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 7: 93–103.
31.
TORZEWSKI K. & KAZIENKO A. 2018. Tajęża jednostronna Goodyera repens – nowy gatunek storczyka w Kampinoskim Parku Narodowym. – Chrońmy Przyrodę Ojczystą 74: 229–231.
32.
TYBURSKI Ł. 2015. Zróżnicowanie faz rozwojowych drzewostanów w Kampinoskim Parku Narodowym. – W: D. MARCZAK & Ł. TYBURSKI (red.), Lasy w parkach narodowych i rezerwatach przyrody, s. 185–191. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin.
33.
URBISZ A. 2004. Konspekt flory roślin naczyniowych Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. s. 217. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
34.
URBISZ A. 2008. Różnorodność i rozmieszczenie roślin naczyniowych jako podstawa regionalizacji geobotanicznej Wyżyny Krakow-sko-Częstochowskiej. – Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2630: 1–136.
35.
WIKA S. 1983. Zbiorowiska borowe środkowej części Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. – Acta Biologica 12: 49–64.
36.
WIKA S. 1989. Nowe stanowiska rzadkich roślin naczyniowych na obszarze środkowej części Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. – Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Seria B 39: 189–197.
37.
WOJTERSKI T. 1964. Bory sosnowe na wydmach nadmorskich na polskim wybrzeżu. – Prace Komisji Biologicznej, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 28: 1–217.
38.
WOJTON A., MAGIERSKI M. & KUBEJKO Ł. 2014. Stanowisko tajęży jednostronnej Goodyera repens na Płaskowyżu Kolbuszowskim (Kotlina Sandomierska). – Chrońmy Przyrodę Ojczystą 70: 464–467.
39.
ZAJĄC A. & ZAJĄC M. (red.). 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. s. 267. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.