PRACA ORYGINALNA
Brachythecio rivularis-Cratoneuretum w zachodniej części Karpat (Polska południowa)
1
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Nauk
Farmaceutycznych, Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej i Zielarstwa, ul. Ostrogórska 30,
41-200 Sosnowiec, Polska
2
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Nauk o Ziemi, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec,
Polska
3
Stowarzyszenie Górecki Klub Przyrodniczy, Górki Wielkie, Polska
Data publikacji online: 05-08-2025
Data publikacji: 05-08-2025
Fragm. Flor. et Geobot. Pol. 2025; XXX(1): 81-93
SŁOWA KLUCZOWE
Beskid Śląski Mtscalcareous tufadistributionplant communitiesPogórzeCieszyńskie foothillsPolandspring vegetation
STRESZCZENIE
The paper presents the information about Brachythecio rivularis-Cratoneuretum association
found on calcareous tufa in the Beskid Śląski Mts and the Pogórze Cieszyńskie foothills.
The conditions of occurrence, floristic composition and protection requirements for this plant community
are presented.
REFERENCJE (39)
1.
Balcerkiewicz S. 1984. Roślinność wysokogórska Doliny Pięciu Stawów Polskich w Tatrach i jej antropogeniczne przemiany. s. 191. Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Biologia 25, Poznań.
2.
Balcerkiewicz S. & Pawlak G. 2004. Roślinność wysokogórska Babiogórskiego Parku Narodowego. – W: B. W. Wołoszyn, A. Jaworski & J. Szwagrzyk (red.), Babiogórski Park Narodowy. Monografia Przyrodnicza, s. 487–525. Komitet Ochrony Przyrody PAN, Babiogórski Park Narodowy, Kraków.
3.
Beczała T., Ciborowski T., Czylok A., Jonderko T. & Tyc A. 2010. Zjawiska wytrącania martwic wapiennych w strefach źródliskowych Pogórza Cieszyńskiego. – W: M. Szelerewicz & J. Urban (red.), Materiały 44. Sympozjum Speleologicznego, Wisła, 8–10.10.2010 r., s. 31–35. Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. M. Kopernika & Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków.
4.
Braun-Blanquet J. 1964. Pflanzensoziologie, Grundzüge der Vegetationskunde. Dritte Auflage. s. 865. Springer-Verlag, Wien, New York.
5.
Buzek K. 1914. Przyczynek do geologii Ks. Cieszyńskiego. s. 57. Miesięcznik Pedagogiczny, Cieszyn.
6.
Celiński F. & Wojterski T. 1983. Szata roślinna Babiej Góry. – W: K. Zabierowski (red.), Park narodowy na Babiej Górze. Człowiek i przyroda. – Studia Naturae, Seria B 29: 121–177.
7.
Chytrý M. (red.). 2011. Vegetace České republiky. 3. Vodní a mokřadní vegetace. s. 827. Academia, Praha.
8.
Czylok A., Tyc A. & Stebel A. 2003. Osobliwości przyrodnicze źródeł z martwicami wapiennymi na Pogórzu Cieszyńskim. – Przyroda Górnego Śląska 34: 22–23.
9.
Decyzja Komisji z dnia 25 stycznia 2008 r. przyjmująca na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG pierwszy zaktualizowany wykaz terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na alpejski region biogeograficzny (notyfikowana jako dokument nr C(2008) 271) (2008/218/WE) (Dz. Urz. UE L 77 z 19.03.2008, str. 106).
10.
Dierßen K. 1973. Die Cratoneurum-Gesellschaft einiger Quellbäche in den Bückebergen bei Bad Eilsen. – Mitteilungen der Floristisch-soziologischen Arbeitsgemeinschaft (alte Serie) 15–16: 22–27.
11.
Kornaś J. & Medwecka-Kornaś A. 1967. Zespoły roślinne Gorców. I. Naturalne i na wpół naturalne zespoły nieleśne. – Fragmenta Floristica et Geobotanica 13(2): 173–316.
12.
Krause R. & Wika S. 2009. Zróżnicowanie roślinności źródliskowej z klasy Montio-Cardaminetea w zachodniej części Beskidów Zachodnich. – Materiały Opracowania Centrum Dziedzictwa Górnego Śląska 10: 1–91.
13.
Krause R., Smieja A., Smieja-Król B., Stebel A., Loch J. & Jainta E. 2015. Źródliska z martwicą wapienną w dolinie potoku Jamne w Gorcach. – Inżynieria Ekologiczna 41: 36–45.
14.
Matuszkiewicz W. 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. s. 537. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
15.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M. 2020. Vascular plants of Poland. An annotated checklist. s. 526. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
16.
Molenda T. & Nejfeld P. 2016. Nowe stanowiska źródeł z martwicami wapiennymi na obszarze Beskidu Małego. – Inżynieria Ekologiczna 49: 168–171.
17.
Ochyra R., Żarnowiec J. & Bednarek-Ochyra H. 2003. Census catalogue of Polish mosses. s. 372. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
18.
Parusel J. B. 2008. Monitoring of the habitat of petrifying springs with tufa formation in the Cieszyńskie Źródła Tufowe Natura 2000 site (Cieszyńskie Foothills, southern Poland). – W: P. Kočárek, V. Plášek, K. Malachová & Š. Cimalová (red.), Environmental changes and Biological Assessment IV. Scripta Facultatis Rerum Naturalium Universitatis Ostraviensis 186: 301–308.
19.
Parusel J. B. 2010. 7220 Źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati. – W: W. Mróz (red.), 2010. Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Cz. I, s. 174–188. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa.
20.
Parusel J. B., Cabała S., Hereźniak J. & Wika S. (red.). 2012. Czerwona lista zbiorowisk roślinnych województwa śląskiego. – Raporty Opinie 6(3): 5–59.
21.
Perzanowska J. & Korzeniak J. 2020. Red List of Natura 2000 habitat types of Poland. – Journal for Nature Conservation 56: 125834.
22.
Podgórska D. 2012. Sedymentacja współczesnych martwic wapiennych w rejonie Bielska-Białej. – W: J. Szulc & W. Wróblewski (red.), Materiały 46 Sympozjum Speleologicznego. Góra Świętej Anny, 19–21.10.2012 r., s. 47. Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, Kraków.
23.
Ratyńska H., Wojterska M. & Brzeg A. 2010. Multimedialna encyklopedia zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. multimedialne CD. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
24.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001 r. w sprawie określenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegających ochronie (Dz. U. 2001 r. nr 92, poz. 1029).
25.
Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 25 marca 2022 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Cieszyńskie Źródła Tufowe (PLH240001) (Dz. U. 2022 r., poz. 990).
26.
Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S., Ziaja W. & Paul J. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland: verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. – Geographia Polonica 91: 143–170.
27.
Stebel A. 2004. A contribution to the bryoflora of the western part of the Carpathian Foothills (Western Carpathians). – W: A. Stebel & R. Ochyra (red.), Bryological studies in the Western Carpathians, s. 135–145. Sorus, Poznań.
28.
Stebel A. 2006. The mosses of the Beskidy Zachodnie as a paradigm of biological and environmental changes in the flora of the Polish Western Carpathians. s. 347. Śląski Uniwersytet Medyczny & Wydawnictwo Sorus, Katowice – Poznań.
29.
Stuchlik L. 1968. Zbiorowiska ziołoroślowe i źródliskowe pasma Policy w Karpatach Zachodnich. – Fragmenta Floristica et Geobotanica 14(4): 485–484.
30.
Szafer W., Pawłowski B. & Kulczyński S. 1923. Die Pflanzenassoziationen des Tatra – Gebirges. I Teil: Die Pflanzenassoziationen des Chochołowska Tales. – Bulletin International de l’Academie Polonaise des Sciences et des Lettres, Classe des Sciences Mathématiques et Naturelles, Serie B: Sciences Naturelles 1923, Supplement 3: 1–66.
31.
Szweykowski J. 2006. An annotated checklist of Polish liverworts and hornworts. s. 114. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
32.
Tyc A. & Jonderko T. 2017. Współczesne depozycje martwic wapiennych na Pogórzu Cieszyńskim w granicach powiatu cieszyńskiego. – Przyrodnik Ustroński 16: 207–217.
33.
Tyc A. & Jonderko T. 2021. Współczesne depozycje martwic wapiennych na terenach historycznego górnictwa syderytów w Lesie Witalusz i na stokach Górki Wilamowickiej (Pogórze Cieszyńskie). – Przyrodnik Ustroński 20: 192–200.
34.
Tyc A., Jonderko T. & Stebel A. 2022. Praktyczne aspekty ochrony martwic wapiennych Pogórza Cieszyńskiego z siedliskiem 7220 Źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati. – W: M. Warchałowski (red.), IV Międzynarodowa konferencja przyrodnicza pogranicza polsko-czesko-słowackiego, s. 12–14. Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego, Zakopane.
35.
Valachovič M. (red.). 2001. Rastlinné spoločenstvá Slovenska. 3. Vegetácia mokradí. s. 435. Veda, Bratislava.
36.
Walas J. 1933. Roślinność Babiej Góry. – Monografie Naukowe Państwowej Rady Ochrony Przyrody 2: 1–68.
37.
Wilczek R. 1936. Mchy zespołów leśnych Pogórza Cieszyńskiego. – Prace Biologiczne Śląskie 1: 79–112.
38.
Wilczek Z. 2006. Fitosocjologiczne uwarunkowania ochrony przyrody Beskidu Śląskiego (Karpaty Zachodnie). – Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 2418: 1–223.
39.
Wołejko L. 2000. Roślinność źródliskowa (klasy Montio-Cardaminetea i Fontinaletea antipyreticae) kompleksów źródliskowych Polski północno-zachodniej. – Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, Agricultura 85: 203–220.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2449-8890 |
| ISSN: | 1640-629X |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
