PRACA ORYGINALNA
Flora gatunków roślin naczyniowych „Cmentarza Starego” w Końskich
(Wzgórza Opoczyńskie)
1
Faculty of Exact and Natural Sciences/ Institute of Biology/Department of Environmental Biology, The Jan Kochanowski University, Polska
Data publikacji online: 22-12-2025
Data publikacji: 22-12-2025
Autor do korespondencji
Monika Podgórska
Zakład Biologii Środowiska, Instytut Biologii, Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Uniwersytecka 7, 25-406 Kielce, Polska
Zakład Biologii Środowiska, Instytut Biologii, Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Uniwersytecka 7, 25-406 Kielce, Polska
Fragm. Flor. et Geobot. Pol. 2025; XXX(2): 241-264
SŁOWA KLUCZOWE
endangered speciesgeographical and historical analysishabitat groupsPolandspecies richnesssynanthropic flora
STRESZCZENIE
The main aim of this paper is to present a complete list of the vascular plant species
growing in the cemetery in Końskie (ATPOL square EE 4203) and its diversity, based on the
geographical and historical analysis of synanthropic flora and socioecological groups. Floristic
research was carried out in 2022–2025. The flora includes 262 taxa. Of these, 74 species are
new to the EE 4203 square. The flora includes 165 apophytes, 51 archaeophytes, 28 kenophytes,
5 anthropophytes of unknown origin, and 13 ergasiophytes. The 249 recorded species belong
to nine socioecological groups. The most numerous group (almost 50% of the flora) comprises
species of synanthropic habitats, mainly belonging to the Artemisietea vulgaris and Stellarietea
mediae classes. The second largest group comprises meadow species, accounting for 21% of the
flora; 46 of which are characteristic of the Molinio-Arrhenatheretea class. Forest species constitute
11% of the flora, 12 of which are characteristic of the Querco-Fagetea class. Thirteen endangered
species and one protected species were found in the studied flora. The cemetery flora in Końskie
is unique due to its high species richness and the high proportion of archaeophytes.
REFERENCJE (47)
1.
BORYSIAK J. & STĘPNIEWSKA M. 2022. Florystyczna różnorodność przesłanką rewaloryzacji poniemieckich cmentarzy dorzecza Parsęty (Pomorze Zachodnie) i ich kulturowych usług ekosystemowych. – Biblioteka Monitoringu Środowiska 32: 206–215.
2.
BRÓŻ E. & PRZEMYSKI A. 2009. The red list of vascular plants in the Wyżyna Małopolska upland (S Poland). – W: Z. MIREK & A. NIKEL (red.), Rare, relict and endangered plants and fungi in Poland, s. 123–136. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
3.
CELKA Z. & ŻYWICA J. 2004. Flora naczyniowa wybranych cmentarzy Ostrowa Wielkopolskiego i okolic. – Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 363, Botanika 7: 11–31.
4.
CZARNA A. 2001. Flora naczyniowa cmentarzy ewangelickich w Koźminie i Koźmińcu (Nizina Wielkopolska). – Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 334, Botanika 4: 27–37.
5.
CZARNA A. 2004. Flora naczyniowa cmentarzy na terenie Jarocina. – Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 363, Botanika 7: 33–45.
6.
CZARNA A. 2016. Vascular plant flora in the Cytadela cemeteries in Poznań (Poland). – Acta Agrobotanica 69(4): 1695.
7.
CZARNA A. 2024. Flora naczyniowa cmentarzy różnych wyznań i grup społecznych na terenie Koźmina Wielkopolskiego. – Steciana 28(2): 13–27.
8.
CZARNA A. & NOWIŃSKA R. 2010. Vascular plants of certain old Jewish cemeteries in Western Carpathians. – Botanika-Steciana 14: 45–52.
9.
CZARNA A. & PISKORZ R. 2005. Vascular flora of cemeteries in Zakopane town in the Tatry Mountains. – Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 373(9): 47–58.
10.
CZARNA A., NOWIŃSKA R. & WYSAKOWSKA I. 2007. Vascular flora of the minicipal cemetery in Ustrzyki Dolne (Bieszczady Mts., Poland). – Botanika-Steciana 11: 29–33.
11.
DORDA A. 1995. Ciekawostki dendrologiczne na cmentarzu Żydowskim w Cieszynie. – Wszechświat 86(12): 320–321.
12.
GALERA H., SUDNIK-WÓJCIKOWSKA B. & LISOWSKA M. 1993. Flora cmentarzy lewobrzeżnej Warszawy na tle flory miasta. – Fragmenta Floristica et Geobotanica 38(1): 237–261.
13.
JĘDRZEJKO K. & WALUSIAK E. 2008. Flora gatunków naczyniowych oraz ich zespoły i mikrozbiorowiska na wybranych cmentarzach w regionie Podbeskidzia Zachodniego (Polska Południowa). – Ekologia 3: 77–98.
14.
JĘDRZEJKO K. & WALUSIAK E. 2010. Wieloaspektowość i specyfika kulturowa badań przyrodniczych na cmentarzach – w nawiązaniu do badań florystycznych i fitosocjologicznych na obszarze Podbeskidzia Zachodniokarpackiego (Podgórze Śląskie i Wielickie). – Problemy Ekologii 14(2): 98–105.
15.
JĘDRZEJKO K., RAHMONOV O. & BANASZEK J. 2013. Flora naczyniowa (Tracheophyta) cmentarzy w Czeladzi. – Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 22: 77–88.
16.
KAŹMIERCZAKOWA R., BLOCH-ORŁOWSKA J., CELKA Z., CWENER A., DAJDOK Z., MICHALSKA-HEJDUK D., PAWLIKOWSKI P., SZCZĘŚNIAK E. & ZIARNEK K. 2016. Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. s. 44. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków.
17.
KORNAŚ J. & MEDWECKA-KORNAŚ A. 2002. Geografia roślin. s. 634. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
18.
LAIVINŠ M. & JERMACĀNE S. 2000. Emergence of certain neophytic plant communities in the vicinity of cemeteries in Latvia. – Botanica Lithuanica 6(2): 126987738.
19.
LATOWSKI K. 1994. Geographical-historical status of Viola odorata in north-west Poland. – W: S. MOCHNACK & A. TERPU (red.), Anthropization and environment of rural settlements. Flora and vegetation. Proceedings of International Conference, Satoraljaujhely 22–26 August 1994. Thaiszia, s. 67–74.
20.
LISOWSKA M., SUDNIK-WÓJCIKOWSKA B. & GALERA H. 1994. Flora cmentarzy lewobrzeżnej Warszawy – wybrane aspekty analizy siedliskowej. – Fragmenta Floristica et Geobotanica, Series Polonica 1: 19–31.
21.
MACARTHUR R. H. & WILSON E. O. 1967. The theory of island biogeography. s. 224. Princeton University Press, Princeton, NJ.
22.
MATUSZKIEWICZ W. 2014. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. s. 537. Wydawnictwo PWN, Warszawa.
23.
MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A. & ZAJĄC M. 2020. Vascular plants of Poland. An annotated checklist. s. 526. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science, Kraków.
24.
PODGÓRSKA M. 2013. Zagadnienia geobotaniczne Garbu Gielniowskiego. Część III. Grupy siedliskowe i syntaksonomiczne. – Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 20(2): 347–370.
25.
PODGÓRSKA M. 2015. Specific remnants of old iron-ore extraction sites as islands of plant species richness. – Open Life Sciences 10: 182–194.
26.
PODGÓRSKA M. 2018. Former iron mining sites as habitat islands for ancient woodland plant species. – Polish Journal of Ecology 66: 227–238.
27.
RAHMONOV O., JĘDRZEJKO K. & MAJGIER L. 2010. The secondary succession in the area of abandoned cemeteries in northern Poland. – W: M. BARANČOKOVÁ, J. KRAJČÍ, J. KOLLÁR & I. BELČÁKOVÁ (red.), Landscape ecology – methods, applications and interdisciplinary approach, s. 647–657. Institute of Landscape Ecology, Slovak Academy of Sciences, Bratislava.
28.
RICHLING A., SOLON J., MACIAS A., BALON J., BORZYSZKOWSKI J. & KISTOWSKI M. 2021. Regionalna geografia fizyczna Polski. s. 608. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
29.
ROJECKA N. 1932. Flora starego cmentarza karaimskiego w Trokach. – Prace Komisji Biologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 8(5): 1–11.
30.
ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. 2014 r., poz.1409).
31.
RUTKOWSKI L. 2014. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. s. 814. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
32.
SICIŃSKI J. T. 1986. Zieleń cmentarzy – aktualny problem ochrony i kształtowania środowiska. – Roczniki Dendrologiczne 34: 189–199.
33.
SOBISZ Z. 2007. Flora naczyniowa parków dworskich i cmentarzy gminy Darłowo. – W: W. RĄCZKOWSKI & J. SROKA (red.), Historia i kultura Ziemi Sławieńskiej. Gmina Darłowo. 6, s. 301–316. Fundacja „Dziedzictwo”, Sławno.
34.
SOBISZ Z. & ANTKOWIAK W. 2009. Flora naczyniowa cmentarzy na obszarze Słowińskiego Parku Narodowego. – Słupskie Prace Biologiczne 6: 127–144.
35.
STACHAK A. & ZIELIŃSKI J. 1996. Kwitnące i owocujące okazy bluszczu pospolitego Hedera helix L. w parkach i na cmentarzach Szczecina. – Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Szczecinie, Rolnictwo, Seria Przyrodnicza 170(61): 35–47.
36.
STYPIŃSKI P. 1978. Drzewa i krzewy cmentarzy Olsztyna. – Roczniki Dendrologiczne 31: 153–161.
37.
TOKARSKA-GUZIK B., DAJDOK Z., ZAJĄC M., ZAJĄC A., URBISZ A., DANIELEWICZ W. & HOŁDYŃSKI CZ. 2014. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. s. 197. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Krzywe.
38.
TROJECKA-BRZEZIŃSKA A. 2017. Flora roślin naczyniowych wschodniej części Wzgórz Opoczyńskich (Wyżyna Małopolska). s. 397. Polska Akademia Nauk – Komitet Biologii Organizmalnej, Instytut Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Warszawa–Kraków.
39.
TRZASKOWSKA E. & KARCZMARZ K. 2013. Spontaneous vascular flora of selected cemeteries in Lublin and the surrounding area. – Acta Agrobotanica 66(2): 107–122.
40.
ZAJĄC A. 1983. Studies on the origin of archaeophytes in Poland. Part I. Methodical considerations. – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Botaniczne 11: 87–107.
41.
ZAJĄC A. 1987a. Studies on the origin of archaeophytes in Poland. Part II. Taxa of mediterranean and atlantic-mediterranean origin. – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Botaniczne 14: 7–50.
42.
ZAJĄC A. 1987b. Studies on the origin of archaeophytes in Poland. Part III. Taxa of irano-turanian, euro-siberian-irano-turanian and mediterranean-irano-turanian origin. – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Botaniczne 15: 93–129.
43.
ZAJĄC A. 1988. Studies on the origin of archaeophytes in Poland. Part IV. Taxa of pontic-pannonian, mediterraneo-south asiatic, south asiatic, and middle european origin. Archaeophyta anthropogena, archaeophyta resistentia. Archaeophytes of unknown origin. – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Botaniczne 17: 23–51.
44.
ZAJĄC A. & ZAJĄC M. (red.). 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. s. 714. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
45.
https://diecezja.radom.pl/kons... – Parafia pw. św. Anny. Diecezja radomska (dostęp: 10.07.2025).
46.
https://mapy.zabytek.gov.pl/ni... – Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa (dostęp: 10.07.2025).
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2449-8890 |
| ISSN: | 1640-629X |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
