PL EN
PRACA ORYGINALNA
Nowe stanowiska Dicranum viride (Dicranaceae) w północno-wschodniej Polsce na tle jego rozmieszczenia w województwie podlaskim
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Nauk Leśnych, Politechnika Białostocka, ul. Piłsudskiego 1A, 17-204 Hajnówka, Polska
 
2
Zakład Biologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. Kożuchowska 7A, 51-631 Wrocław, Polska
 
3
Wigierski Park Narodowy, Krzywe 82, 16-402 Suwałki, Polska
 
4
Białowieska Stacja Geobotaniczna, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, ul. Sportowa 19, 17-230 Białowieża, Polska
 
 
Data publikacji online: 08-07-2024
 
 
Data publikacji: 08-07-2024
 
 
Fragm. Flor. et Geobot. Pol. 2024; XXIX(1): 69-79
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Dicranum viride (Sull. & Lesq.) Lindb. is a rare moss species from the Dicranaceae family. It is strictly protected in Poland and is considered as a relic of primeval forests. The plant is also included in Annex II of the Natura 2000 Habitats Directive and Annex I of the Bern Convention. Its populations are threatened by habitat fragmentation and economic use of forest stands. This paper describes the new localities of the plant in north-eastern Poland against the background of its distribution in the Podlaskie Province. It also outlines the prospects for the conservation of local populations of the species in the region.
REFERENCJE (40)
1.
BŁOŃSKI F. 1889. Spis roślin zarodnikowych zebranych lub zanotowanych w lecie w r. 1888 w Puszczach: Białowieskiej, Świsłockiej i Lackiej. – Pamiętnik Fizyjograficzny 9(3): 61–101.
 
2.
BURY D. 2018. Mszaki: mchy i wątrobowce (Bryophyta, Marchantiophyta). – W: M. D. BOĆKOWSKI, I. BARA & R. MICHALSKI (red.), Pro-jektowany Turnicki Park Narodowy. Stan Walorów Przyrodniczych – 35 lat od pierwszego projektu Parku Narodowego na Pogórzu Karpackim, s. 154–162. Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze, Nowosiółki Dydyńskie.
 
3.
CZEREPKO J., GAWRYŚ R., MAŃK K. & JANEK M. 2022. Zróżnicowanie bogactwa flory w Puszczy Białowieskiej. – W: J. M. MATUSZKIEWICZ & J. TABOR (red.), Inwentaryzacja wybranych elementów przyrodniczych i kulturowych Puszczy Białowieskiej, s. 395–478. Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary.
 
4.
CZERWIŃSKI A., PIROŻNIKOW E. 1988. Charakterystyka fitocenoz grądowych Puszczy Knyszyńskiej. – W: A. Czerwiński (red.), Zmiany antropogeniczne wybranych ekosystemów Puszczy Knyszyńskiej, s. 106–172. Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok.
 
5.
DÜLL R. & MEINUNGER L. 1989. Deutschlands Moose. Die Verbreitung der deutschen Moose in der BR Deutschland und in der DDR, ihre Höhenverbreitung, ihre Arealtypen sowie Angaben zum Rückgang der Arten. I. Teil: Anthocerotae, Marchantiatae, Bryidae: Tetraphidales – Pottiales. s. 368. Bad Münstereifel, Ohlerath.
 
6.
ELLENBERG H. & LEUSCHNER. C. 2010. Vegetation Mitteleuropas mit den Alpen in okologischer, dynamischer und historischer Sicht. Ed. 6. s. 1334. Ulmer, Stuttgart.
 
7.
GOCŁAWSKA D. 1966a. Materiały do flory mszaków Puszczy Knyszyńskiej. Cz. 1. Mszaki Nadleśnictwa Złota Wieś. – Fragmenta Floristica et Geobotanica 12(2): 185–194.
 
8.
GOCŁAWSKA D. 1966b. Materiały do flory mszaków Puszczy Augustowskiej. Cz. 1. Mszaki Nadleśnictwa Balinka i Suwałki. – Fragmenta Floristica et Geobotanica 12(4): 451–466.
 
9.
GOCŁAWSKA D. 1968. Mszaki. – W: J. B. FALIŃSKI (red.), Park Narodowy w Puszczy Białowieskiej, s. 83–87. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
 
10.
GÓRSKI P. & ROMAŃSKI M. 2018. Wątrobowiec Frullania dilatata w Wigierskim Parku Narodowym na tle jego występowania w Polsce. – Steciana 22(3): 101–114.
 
11.
GÓRSKI P., ROMAŃSKI M., STANIASZEK-KIK M., WIERZCHOLSKA S., SMOCZYK M., KOCZUR A. & OCIEPA A. M. 2020. Rejestr nowych stanowisk mszaków występujących w Polsce, 1. – Wiadomości Botaniczne 64(1): 1–10.
 
12.
HODGETTS N., CÁLIX M., ENGLEFIELD E., FETTES N., GARCÍA CRIADO M., PATIN L., NIETO A., BERGAMINI A., BISANG I., BAISHEVA E., CAMPISI P., COGONI A., HALLINGBÄCK T., KONSTANTINOVA N., LOCKHART N., SABOVLJEVIC M., SCHNYDER N., SCHRÖCK C., SÉRGIO C., SIM SIM M., VRBA J., FERREIRA C. C., AFONINA O., BLOCKEEL T., BLOM H., CASPARI S., GABRIEL R., GARCIA C., GARILLETI R., GONZÁLEZ MANCEBO J., GOLDBERG I., HEDENÄS L., HOLYOAK D., HUGONNOT V., HUTTUNEN S., IGNATOV M., IGNATOVA E., INFANTE M., JUUTINEN R., KIEBACHER T., KÖCKINGER H., KUČERA J., LÖNNELL N., LÜTH M., MARTINS A., MASLOVSKY O., PAPP B., PORLEY R., ROTHERO G., SÖDERSTRÖM L., ŞTEFĂNUŢ S., SYRJÄNEN K., UNTEREINER A., VÁŇA J. Ɨ, VANDERPOORTEN A., VELLAK K., ALEFFI M., BATES J., BELL N., BRUGUÉS M., CRONBERG N., DENYER J., DUCKETT J., DURING H. J., ENROTH J., FEDOSOV V., FLATBERG K.-I., GANEVA A., GORSKI P., GUNNARSSON U., HASSEL K., HESPANHOL H., HILL M., HODD R., HYLANDER K., INGERPUU N., LAAKA-LINDBERG S., LARA F., MAZIMPAKA V., MEŽAKA A., MÜLLER F., ORGAZ J. D., PATIÑO J., PILKINGTON S., PUCHE F., ROS R. M., RUMSEY F., SEGARRA-MORAGUES J. G., SENECA A., STEBEL A., VIRTANEN R., WEIBULL H., WILBRAHAM J. & ŻARNOWIEC J. 2019. A miniature world in decline: European Red List of Mosses, Liverworts and Hornworts. s. 87. International Union for Conservation of Nature, Brussels.
 
13.
KARCZMARZ K. & SOKOŁOWSKI A. W. 1995. Mchy i wątrobowce Puszczy Knyszyńskiej. – W: A. CZERWIŃSKI (red.), Puszcza Knyszyńska. Monografia Przyrodnicza, s. 155–171. Zespół Parków Krajobrazowych w Supraślu, Supraśl.
 
14.
KIEBACHER T., KELLER C., SCHEIDEGGER C. & BERGAMINI A. 2017. Epiphytes in wooded pastures: Isolation matters for lichen but not for bryophyte species richness. – PLoS ONE 12(7): e0182065.
 
15.
LEŚNIAŃSKI G. Z., PIĄTEK G. & SZMALEC T. 2022. Stan ochrony gatunków roślin w Polsce w roku 2021. – Biuletyn Monitoringu Przyrody 25(2022/1): 1–136. Biblioteka Monitoringu Środowiska GIOŚ, Warszawa.
 
16.
MEŽAKA A., MOISEJEVS R. & NITCIS M. 2021. The main drivers for the occurrence of six red-listed epiphytic bryophytes and lichens in the boreo-nemoral forest landscape, Latvia. – Folia Cryptogamica Estonica 58: 229–241.
 
17.
MICKIEWICZ J. & TROCEWICZ A. 1958. Mszaki epifityczne zespołów leśnych w Białowieskim Parku Narodowym. – Acta Societatis Botanicorum Poloniae 27(3): 463–482.
 
18.
NYHOLM E. 1986. Illustrated Flora of Nordic Mosses. Fasc. 1. Fissidentaceae – Seligeriaceae. s. 72. Nordic Bryological Society, Lund.
 
19.
OCHYRA R. & SZMAJDA P. 1981. La cartographie bryologique en Pologne. – W: J. SZWEYKOWSKI (red.), New perspectives in bryotaxonomy and bryogeography. Second Bryological Meeting, Poznań, June 26th–29th 1980, s. 105–110. Seria Biologia Nr 20. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
 
20.
PERCEL G., BOUGET C., GOSSELIN M., DUMAS Y. & LAROCHE F. 2024. Disentangling fine- and large-scale colonization processes in meta-population dynamics: a case study on a threatened epiphytic bryophyte. – OIKOS: e10052.
 
21.
REJMENT-GROCHOWSKA I. & MICKIEWICZ J. 1962. Materiały do flory mszaków Suwalszczyzny. – Fragmenta Floristica et Geobotanica 8(1): 3–22.
 
22.
ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą, częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz. U. 2001, poz. 1167).
 
23.
ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów (Dz. U. 2014 r., poz. 1408).
 
24.
SKOWRON D. & WOŁKOWYCKI D. 2022. Uwarunkowania ochrony mchów i wątrobowców w lasach. – W: A. MAROZAU & D. WOŁKOWYCKI (red.), Lasy przyszłości. Wyzwania współczesnego leśnictwa, s. 41–60. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
 
25.
SOKOŁOWSKI A. W. 2006. Lasy północno-wschodniej Polski. s. 359. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa.
 
26.
SOKOŁOWSKI A. W. 2010. Puszcza Augustowska. s. 291. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa.
 
27.
STANIASZEK-KIK M., GÓRSKI P., FAŁTYNOWICZ W., FAŁTYNOWICZ H., HALAMA M., KOWALEWSKA A., PATEJUK K., PENCAKOWSKI B., PIEGDOŃ A. & ROMAŃSKI M. 2020. Nowe gatunki mchów we florze Wigierskiego Parku Narodowego. – Steciana 24(3): 17–20.
 
28.
STEBEL A. 2004. Dicranum viride (Sull. & Leaq.) Lindb. – W: B. SUDNIK-WÓJCIKOWSKA & H. WERBLAN-JAKUBIEC (red.), Gatunki roślin. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. 9, s. 36–38. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
 
29.
STEBEL A. 2017. Wyniki monitoringu widłozębu zielonego Dicranum viride. s. 11. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Biblioteka Monitoringu Środowiska. https://siedliska.gios.gov.pl/....
 
30.
STEBEL A. & ŻARNOWIEC J. 2014. Gatunki puszczańskie we florze mchów Bieszczadzkiego Parku Narodowego (Karpaty Wschodnie). – Roczniki Bieszczadzkie 22: 259–277.
 
31.
STEBEL A., CYKOWSKA B. & ŻARNOWIEC J. 2011. Current distribution of the European threatened moss Dicranum viride (Bryophyta, Dicranaceae) in the Polish Carpathians. – W: A. STEBEL & R. OCHYRA (red.), Chorological studies on Polish Carpathians bryophytes, s. 99–110. Sorus, Poznań.
 
32.
STEBEL A., WIERZCHOLSKA S. & VONČINA A. 2018. Kolejne stanowiska Dicranum viride (Dicranaceae) w Polsce. – Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 25(1): 147–151.
 
33.
STEBEL A., ROSADZIŃSKI S., WIERZCHOLSKA S., ZUBEL R. & PACIOREK T. 2015. New distributional data for the moss Dicranum viride in Poland. – Herzogia 28: 38–43.
 
34.
WIERZCHOLSKA S., DYDERSKI M. K. & JAGODZIŃSKI A. M. 2020. Potential distribution of an epiphytic bryophyte depends on climate and forest continuity. – Global and Planetary Change 193: 103–270.
 
35.
WIERZCHOLSKA S., PLÁŠEK V. & KRZYSZTOFIAK A. 2010. Mszaki (Bryophyta). – W: L. KRZYSZTOFIAK (red.), Śluzowce Myxomycetes, grzyby Fungi i mszaki Bryopyta Wigierskiego Parku Narodowego, s. 229–298. Stowarzyszenie „Człowiek i Przyroda”, Suwałki.
 
36.
WISNIEWSKI T. 1929. Les associations des Muscinées (Bryophyta) épiphytes de la Pologne, en particulier celles de la forêt vierge de Białowieża. – Bulletin International de l’Académie Polonaise des Sciences et des Lettres, Classe des Sciences Mathématiques et Naturelles, Série B – Sciences Naturelles (1–3): 293–342.
 
37.
WYSOCKI A., CZORTEK P., KONOWALIK K., PROĆKOW J. & WIERZCHOLSKA S. 2023. Opposite effects of host tree species on the realised niche of Dicranum viride – A model species belonging to the group of endangered epiphytes. – Forest Ecology and Management 545: 121–303.
 
38.
ZUBEL R. 2020. Mchy i wątrobowce w strefie otuliny Bieszczadzkiego Parku Narodowego. – W: P. KRAMARZ, M. POCIASK & R. MICHALSKI (red.), Charakterystyka przyrodnicza obszaru otuliny Bieszczadzkiego Parku Narodowego, s. 237–256. Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze, Kraków.
 
39.
ŻARNOWIEC J. 1995. Bryopsida. – W: J. B. FALIŃSKI & W. MUŁENKO (red.), Cryptogamous plants in the forest communites of Białowieża National Park (Project CRYPTO). General problems and taxonomic groups analysis. – Phytocoenosis 7 (N.S.), Archivum Geobotanicum 4: 63–74.
 
40.
ŻARNOWIEC J., STEBEL A. & OCHYRA R. 2004. Threatened moss species in the Polish Carpathians in the a light of the new red-list of mosses in Poland. – W: A. STEBEL & R. OCHYRA (red.), Chorological studies on Polish Carpathians bryophytes, s. 99–110. Sorus, Poznań.
 
eISSN:2449-8890
ISSN:1640-629X
Journals System - logo
Scroll to top