PL EN
PRACA ORYGINALNA
Stan zachowania szaty roślinnej rezerwatu „Suchy Łuk” na Płaskowyżu Kolbuszowskim oraz jej zmiany w ciągu 30 lat
 
Więcej
Ukryj
1
Katedra Ochrony Przyrody i Ekologii Krajobrazu, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów, Polska
 
2
Katedra Gleboznawstwa, Chemii Środowiska i Hydrologii, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Zelwerowicza 8b, 35-601 Rzeszów, Polska
 
 
Data publikacji online: 05-08-2025
 
 
Data publikacji: 05-08-2025
 
 
Fragm. Flor. et Geobot. Pol. 2025; XXX(1): 21-46
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
In 2023, the flora of cryptogams and vascular plants, as well as plant communities in the “Suchy Łuk” nature reserve was investigated. The aim of the study was to compare the state of contemporary vegetation with the data contained in the “Plan for Reserve Protection” from 1993, which allowed determination of the directions and nature of the ongoing changes. Additionally, maps of the actual vegetation from the two research periods were created. A total of 72 plant species were found in 1993 and 2023 (50 and 60 species, respectively). Despite the similar number of species in both research periods, a significant changes in the species composition were noted. Twelve of the species previously recorded were not confirmed, and 22 new taxa were identified in the recent study. The most valuable element of the flora was the strictly protected species Drosera rotundifolia. Additionally, 17 partially protected species, mainly bryophytes, were found. In both periods, four plant associations were identified: Sphagno recurvi-Eriophoretum vaginati, Vaccinio uliginosi-Pinetum sylvestris, Molinio caeruleae-Pinetum and Leucobryo-Pinetum. In 1993, two sub-associations were distinguished within the last association mentioned, i.e. a typical one and a sub-association with Rhynchospora alba. However, the latter variant was not confirmed in 2023. Over the 30 years analyzed, the area occupied by the Leucobryo-Pinetum and Vaccinio uliginosi-Pinetum sylvestris associations increased, while the area covered by the Molinio caeruleae- Pinetum and Sphagno recurvi-Eriophoretum vaginati associations decreased. The changes in vegetation indicate a gradual decrease in the area occupied by hydrophilic communities, in favour of phytocenoses associated with less humid habitats. The “Suchy Łuk” reserve is well preserved and no sudden changes in the vegetation that could indicate severe degradation of the peat bog have been recorded over the past 30 years. The main threats to the area are changes in water levels and the gradual encroachment of the peat bog by Pinus sylvestris and Betula pendula. Therefore, the reserve should be subjected to constant monitoring and active protection activities.
REFERENCJE (47)
1.
BDL. 2024. Bank Danych o Lasach. https://www.bdl.lasy.gov.pl/po... (dostęp: 27.11.2024).
 
2.
Bragg O. & Lindsay R. (red.). 2003. Strategy and action plan for mire and peatland conservation in Central Europe. s. 93. Wetlands International, Wageningen.
 
3.
Braun-Blanquet J. 1964. Pflanzensoziologie. Grundzüge der Vegetationskunde. s. 865. Springer Verlag, Wien, New Jork.
 
4.
Drożdżowska J. & Ruciński P. 1993. Plan ochrony rezerwatu na okres: od 1.01.1992 r. do 31.12.2001 r. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Przemyślu – Pracownia Sozologiczna.
 
5.
Dubiel E., Loster S. & Zając A. 1983. Zagadnienia geobotaniczne Płaskowyżu Kolbuszowskiego. Część II. Lokalne rozmieszczenie roślin. – Prace Botaniczne 11: 41–75.
 
6.
Dubiel E., Loster S., Zając E. U. & Zając A. 1979. Flora Płaskowyżu Kolbuszowskiego. Materiały do Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. – Prace Botaniczne 7: 1–218.
 
7.
Dyderski M. K., Gdula A. K. & Jagodziński A. M. 2015. Encroachment of woody species on a drained transitional peat bog in Mszar Bogdaniec nature reserve (Western Poland). – Folia Forestalia Polonica, Series A 57(3): 160–172.
 
8.
Dyderski M. K, Paź S., Frelich L. E. & Jagodziński A. M. 2018. How much does climate change threaten European forest tree species distributions? – Global Change Biology 24(3): 1150–1163.
 
9.
Eckstein J., Leuschner H. H. & Bauerochse A. 2011. Mid-Holocene pine woodland phases and mire development – significance of dendroecological data from subfossil trees from northwest Germany. – Journal of Vegetation Science 22: 781–794.
 
10.
Fałtynowicz W., Czarnota P., Krzewicka B., Wilk K., Jabłońska A., Oset M., Ossowska E. A., Śliwa L. & Kukwa M. 2024. Lichens of Poland. A fifth annotated checklist. s. 751. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
 
11.
Halabowski D. & Sowa A. 2016. Rozmieszczenie, walory i ochrona torfowisk województwa śląskiego. – Przegląd Geologiczny 27(4): 120–132.
 
12.
Herbichowa M. & Potocka J. 2004. Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe). – W: J. Herbich (red.), Wody słodkie i torfowiska. Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, s. 115–139. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
 
13.
Ilnicki P. 2002. Torfowiska i torf. s. 606. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań.
 
14.
Joosten H. & Clarke D. 2002. Wise use of mires and peatlands – background and principles including a framework for decision-making. s. 304. International Mire Conservation Group and International Peat Society, Saarijärvi.
 
15.
Kata K., Stadnicka-Futoma A., Makuch-Pietraś I. & Bednarek P. 2023. Projekt planu ochrony dla rezerwatu przyrody ,,Bagno Przecławskie”. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Rzeszów.
 
16.
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E. & Ziarnek K. 2016. Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. s. 44. Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk, Kraków.
 
17.
Kelvin J., Acreman M. C., Harding R. J. & Hess T. M. 2017. Micro-climate influence on reference evapotranspiration estimates in wetlands. – Hydrological Sciences Journal 62(3): 378–388.
 
18.
Lamentowicz M. & Konczal S. 2024. Jak chronić torfowiska w lasach? s. 166. Wydawnictwo Naukowe Archegraf, Łódź.
 
19.
Lüth M. 2019. Mosses of Europe. A photographic flora. s. 1353. Poppen & Ortman KG, Freiburg.
 
20.
Łanczot M., Balon J., Bidłasik M., Borzyszkowski J., Chabudziński Ł., Grzegorczyk I., Krąż P. & Walczak M. 2021. Kotlina Sandomierska (512.4–5). – W: A. Richling, J. Solon, A. Macias, J. Balon, J. Borzyszkowski & M. Kistowski (red.), Regionalna geografia fizyczna Polski, s. 458–474. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
 
21.
Matuszkiewicz J. M. 1993. Krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne Polski. – Prace Geograficzne 158: 1–107.
 
22.
Matuszkiewicz W. 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. s. 537. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
 
23.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M. 2020. Vascular plants of Poland. An annotated checklist. s. 526. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
 
24.
Nobis A. 2008. Notatki florystyczne ze wschodniej części Kotliny Sandomierskiej. – Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 15(1): 77–84.
 
25.
Ochyra R., Żarnowiec J. & Bednarek-Ochyra H. 2003. Census catalogue of Polish mosses. – W: Z. Mirek (red.), Biodiversity of Poland. 3, s. 372. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
 
26.
OnGeo. 2024. Raport archiwalnych zdjęć lotniczych. https://geoportal-krajowy.pl/r... (dostęp: 27.11.2024).
 
27.
Pawlaczyk P. 2009. Zbiorowiska leśne. – W: C. Okołów, M. Karaś & A. Bołbot (red.), Białowieski Park Narodowy. Poznać – Zrozumieć – Zachować, s. 38–58. Białowieski Park Narodowy, Białowieża.
 
28.
Pawlaczyk P. 2010. Bory i lasy bagienne. – W: W. Mróz (red.), Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Cz. I, s. 216–235. GIOŚ, Warszawa.
 
29.
Pawlaczyk P., Herbichowa M. & Stańko R. 2005. Ochrona torfowisk bałtyckich. Przewodnik dla praktyków, teoretyków i urzędników. s. 192. Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin.
 
30.
Pępkowska-Król A. & Wilk T. 2020. O znaczeniu torfowisk i ich zrównoważonym użytkowaniu w paludikulturze. – Chrońmy Przyrodę Ojczystą 76(4): 4–19.
 
31.
Ratyńska H., Wojterska M. & Brzeg A. 2010. Multimedialna encyklopedia zbiorowisk roślinnych Polski. Ver. 1.1. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wydawnictwo Instytut Edukacyjnych Technologii Informatycznych, Bydgoszcz.
 
32.
Referowska-Chodak E. 2017. Rola rezerwatów przyrody w ochronie leśnych mokradeł. – Studia i Materiały CEPL w Rogowie 51(2): 195–205.
 
33.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. 2014 r., poz. 1409).
 
34.
Rutkowski L. 2004. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. s. 814. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
 
35.
Siembor M., Skoczeń W. & Kroh P. 2003. Projekt planu ochrony rezerwatu ,,Zabłocie’’. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe KRAMEKO, Kraków.
 
36.
Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Pepińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S. & Ziaja W. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. – Geographia Polonica 91(2): 143–170.
 
37.
Stadnicka-Futoma A. 2023. Puszcza Sandomierska. – W: A. Obidziński (red.), Śladami Mistrzów. Miejsca fascynacji prekursorów polskiej geobotaniki, s. 661–667. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
 
38.
Stańko R. 2010. Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe). – W: W. Mróz (red.), Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Cz. I, s. 145–160. GIOŚ, Warszawa.
 
39.
Stefańska-Krzaczek E. & Fałtynowicz W. 2014. Zróżnicowanie roślinności monokultur sosnowych na glebach piaszczystych Borów Tucholskich. – Sylwan 158(2): 99–106.
 
40.
Sugier P. & Popiołek Z. 1995. Roślinność wodna i przybrzeżna jezior Poleskiego Parku Narodowego na tle warunków siedliskowych. Jezioro Karaśne. – Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C, Biologia 50: 55–69.
 
41.
Traut-Seliga A. 2012. Ocena efektywności ochrony czynnej w rezerwacie Polana Siwica (Bolimowski Park Krajobrazowy). – Ekologia i Technika 20(3): 170–176.
 
42.
Trąba C., Wójcikiewicz M. & Wolański P. 2004. Samorzutna renaturalizacja torfowiska „Broduszurki” na Pogórzu Dynowskim. – Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 4(11): 363–377.
 
43.
Woźniak B. & Woźniak P. 2024. Walory przyrodnicze Lasów Sobiborskich w kontekście zasadności powołania na tym obszarze parku narodowego. s. 139. Towarzystwo dla Natury i Człowieka, Warszawa, Lublin.
 
44.
Wysocki C. & Sikorski P. 2014. Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. s. 449. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
 
45.
Xu J., Morris P. J., Liu J. & Holden J. 2018. PEATMAP: refining estimates of global peatland distribution based on a meta-analysis. – Catena 160: 134–140.
 
46.
Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J. & Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. – W: Z. Mirek (red.), Biodiversity of Poland. 2, s. 183. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
 
47.
Zarządzenie Ministra Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 26 listopada 1990 r. w sprawie uznania rezerwatów przyrody. Monitor Polski Nr 48. Poz. 366.
 
eISSN:2449-8890
ISSN:1640-629X
Journals System - logo
Scroll to top