PRACA ORYGINALNA
Współczesna szata roślinna Zalewu Rzeszowskiego (południowo-wschodnia Polska)
1
Instytut Nauk o Kulturze Fizycznej, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Cicha 2A, 35-326 Rzeszów, Polska
2
Zakład Ochrony Przyrody i Ekologii Krajobrazu, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów, Polska
Data publikacji online: 30-11-2023
Fragm. Flor. et Geobot. Pol. 2023; XXVIII(1): 35-69
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
This paper presents the results of current research on the vegetation and flora of
the Rzeszów Reservoir (SE Poland). The research was carried out in 2016–2019. In the study,
the relevés were performed using the Braun-Blaquet method. Based on 147 phytosociological
relevés, 21 plant communities belonging to 5 classes (Lemnetea, Potametea, Phragmitetea,
Molinio-Arrhenatheretea, and Salicetea purpureae) were identified. Trapetum natantis, Typhetum
latifoliae, Typhetum angustifoliae, Glycerietum maximae, Leersietum oryzoidis, Salicetum triandro-
viminalis were the most common, whereas Spirodeletum polyrhizae, Utricularia vulgaris,
Potametum natantis, Eleocharitetum palustris, and Caricetum gracilis were rare communities.
Noteworthy is the association Trapetum natantis, a rare and endangered plant community whose
population is developing dynamically in the reservoir. The vascular flora of the Rzeszów Reservoir
is represented by 334 taxa belonging to 66 families, including two strictly protected species
(Dianthus armeria, Trapa natans), one partially protected species (Epipactis helleborine), and
four species from the Polish red list (Trapa natans – VU, Potamogeton obtusifolius, Utricularia
vulgaris, Leersia oryzoides – NT).
REFERENCJE (48)
1.
BRAUN-BLANQUET J. 1964. Pflanzensoziologie. Grundzüge der Vegetationskunde. s. 865. Springer Verlag, Wien, New Jork.
2.
BORNETTE G. & PUIJALON S. 2011. Response of aquatic plants to abiotic factors: a review. – Aquatic Sciences 73: 1–14.
3.
BROGOWSKI P. & WÓJCIK T. 2020. Szata roślinna wybranych śródpolnych oczek wodnych gminy Narol (Roztocze). – Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 39(3): 3–39.
4.
CIECIERSKA H. 2002. Antropogeniczne zmiany szaty roślinnej jezior miejskich Pojezierza Mazurskiego. – Acta Botanica Warmiae et Masuriae 2: 5–26.
5.
DZWONKO Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. s. 304. Instytut Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Sorus, Poznań – Kraków.
6.
GOŁDYN G., ARCZYŃSKA-CHUDY E., PIŃSKWAR P. & JEZIERSKA-MADZIAR M. 2008. Natural and anthropogenic transformation of water and marsh vegetation in Lake Zbęchy (Wielkopolska Region). – Oceanological and Hydrobiological Studies 37(2): 77–87.
7.
GRUCA-ROKOSZ R. 2013. Stan troficzny zbiornika zaporowego Rzeszów. – Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture 30(60): 279–291.
8.
HRIVNÁK R., KOCHJAROVÁ J., OT’AHEL’OVÁ H., PALOVE-BALANG P., SLEZÁK M. & SLEZÁK P. 2014. Environmental drivers of macrophyte species richness in artificial and natural aquatic water bodies – comparative approach from two central European regions. – Annales de Limnologie – International Journal of Limology 50(4): 269–278.
9.
HUCULAK M. 2011. Zbiornik Rzeszowski. – W: Z. BUDZYŃSKI (red.), Encyklopedia Rzeszowa, s. 263. Mitel, Rzeszów.
10.
JAGUŚ A. 2018. Gospodarczo-społeczne znaczenie zbiorników zaporowych – studium kaskady Soły. – Inżynieria Ekologiczna 19(1): 25–35.
11.
KAŹMIERCZAKOWA R., BLOCH-ORŁOWSKA J., CWENER A., DAJDOK Z., MICHALSKA-HEJDUK D., PAWLIKOWSKI P., SZCZĘŚNIAK E. & ZIARNEK K. 2016. Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. s. 44. Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk, Kraków.
12.
KOMPAŁA-BĄBA A. & BŁOŃSKA A. 2007. The aquatic and rush communities in the Przeczycko-Siewierski dammed reservoir. – W: S. WIKA & G. WOŹNIAK (red.), Threats, protection and transformation of vegetation of the Upper Silesia and adjacent areas, s. 67–78. University of Silesia, Katowice.
13.
KUKUŁA K. & BYLAK A. 2017. Expansion of water chestnut in a small dam reservoir: from pioneering colony to dense floating mat. – Periodicum Biologorum 119: 137–140.
14.
KUKUŁA K., BYLAK A., TABASZ S. & KUBEJKO Ł. 2013. Największe stanowisko kotewki orzecha wodnego Trapa natans w południo-wo-wschodniej Polsce. – Chrońmy Przyrodę Ojczystą 69(6): 535–537.
15.
KUKUŁA K., BYLAK A., NOWAKOWSKI R. & BATOR W. 2021. Wisłok Środkowy z Dopływami. – W: D. ROGAŁA, A. MARCELA, D. DUDZIC Ł. LIS (red.), Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu. s. 326-331. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Rzeszów.
16.
KWIATKOWSKA M. 1995. Roślinność wodna i nadbrzeżna Zalewu Rzeszowskiego. – Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio C 50(8): 145–171.
17.
KWIATKOWSKA-FARBIŚ M. & WRZESIEŃ M. 1996. Roślinność wodna i nadbrzeżna kompleksu stawów rybnych Państwowego Gospodarstwa Rybnego w Budzie Stalowej. – Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio C 51: 59–103.
18.
KRZYWIŃSKI D. 1974. Zbiorowiska roślinne starorzeczy środkowej Warty. – Monographiae Botanicae 43: 3–80.
19.
LOSTER S. 1976. Roślinność brzegów zbiorników zaporowych na Dunajcu. – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 232, Prace Botaniczne 4: 7–70.
20.
MALEWSKI K. 2005. Roślinność wodna i bagienna dolin rzecznych zlewni Białej Przemszy. Materiały, Opracowania. 8. s. 91. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice.
21.
MATUSZKIEWICZ W. 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. s. 537. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
22.
MAURER D. A., LINDIG-CISNEROS R., WERNER K. J., KERCHER S., MILLER R. & ZEDLER J. B. 2003. The replacement of wetland vegetation by reed canarygrass (Phalaris arundinacea). – Ecological Restoration 21(2): 116–119.
23.
MICHALSKA-HEJDUK D. & KOPEĆ D. 2002. Lemno minoris-Salvinietum natantis i Hydrocharitetum morsus-ranae z udziałem Salvinia natans w starorzeczach Sanu i propozycje ich ochrony. – Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 9: 319–328.
24.
MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A. & ZAJĄC M. 2020. Vascular plants of Poland. An annotated checklist. s. 526. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
25.
PIÓRECKI J. 2014. Trapa natans L. Kotewka orzech wodny. – W: R. KAŹMIERCZAKOWA, K. ZARZYCKI & Z. MIREK (red.), Polska czerwona księga roślin, s. 343–345. Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk, Kraków.
26.
PODANI J. 2001. SYN-TAX 2000. Computer programs for data analysis in ecology and systematics. s. 53. Scientia Publishing, Budapest.
27.
PODBIELKOWSKI Z. & TOMASZEWICZ H. 1996. Zarys hydrobotaniki. s. 531. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
28.
RADWAN S., PŁASKA W. & MIECZAN T. 2004. Różnorodność biologiczna środowisk wodnych i podmokłych na obszarach wiejskich. – Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 4(2): 277–294.
29.
RATYŃSKA H. 2001. Roślinność Poznańskiego Przełomu Warty i jej antropogeniczne przemiany. s. 466. Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
30.
ROSIŃSKA J., RYBAK M. & GOŁDYN R. 2017. Patterns of macrophytes community recovery as a result of the restoration of a shallow urban lake. – Aquatic Botany 138: 45–52.
31.
ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 9 pazdziernika 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. 2014., poz. 1409).
32.
SOLON J., BORZYSZKOWSKI J., BIDŁASIK M., RICHLING A., BADORA K., BALON J., BRZEZIŃSKA-WÓJCIK T., CHABUDZIŃSKI Ł., DOBROWOLSKI R., GRZEGORCZYK I., JODŁOWSKI M., KISTOWSKI M., KOT R., KRĄŻ P., LECHNIO J., MACIAS A., MAJCHROWSKA A., MALINOWSKA E., MIGOŃ P., MYGA-PIĄTEK U., NITA J., PEPIŃSKA E., RODZIK J., STRZYŻ M., TERPIŁOWSKI S. & ZIAJA W. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. – Geographia Polonica 91(2): 143–170.
33.
SUGIER P. & LORENS B. 2000. Zbiorowiska roślinne jeziora Łukie w Poleskim Parku Narodowym. – Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 19(2): 3–18.
34.
SUGIER P., LORENS B., CHMIEL S. & TURCZYNSKI M. 2010. The influence of Ceratophyllum demersum L. and Stratiotes aloides L. on richness and diversity of aquatic vegetation in the lakes of mid-eastern Poland. – Hydrobiologia 656: 43–53.
35.
TOKARSKA-GUZIK B., DAJDOK Z., ZAJĄC M., ZAJĄC A., URBISZ A., DANIELEWICZ W. & HOŁDYŃSKI CZ. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. s. 197. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
36.
TOMASZEWICZ H. 1969. Roślinność wodna jeziora Zegrzyńskiego. – Acta Societatis Botanicorum Poloniae 38(3): 401–424.
37.
TOMASZEWICZ H. & KŁOSOWSKI S. 1985. Roślinność wodna i szuwarowa jezior Pojezierza Sejneńskiego. – Monographiae Botanicae 67: 69–143.
38.
TRACZEWSKA T. M. 2012. Problemy ekologiczne zbiorników retencyjnych w aspekcie ich wielofunkcyjności. – W: European symposium “Anti-flood defences – today’s problems”, s. 1–8. Paris – Orléans.
39.
TRĄBA C., WOLAŃSKI P. & ROGUT K. 2015. Zagrożone zbiorowiska roślinne – W: Czerwona księga roślin województwa podkarpackiego, s. 181–285. Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia”, Rzeszów.
40.
WALDON B. 2011. Drobne zbiorniki wodne Pojezierza Krajeńskiego jako ostoje różnorodności szaty roślinnej. s. 255. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
41.
WAWER M. 1985. Roślinność Zalewu Zemborzyckiego pod Lublinem. – Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio C 40(22): 249–259.
42.
WU H., CHEN J., XU J., ZENG G., SANG L., LIU Q., YIN Z., DAI J., YIN D., LIANG J. & YE S. 2019. Effects of dam construction on biodiversity: A review. – Journal of Cleaner Production 221: 480–489.
43.
ZIAJA M. 1998. Flora roślin naczyniowych Zalewu Rzeszowskiego. – Przegląd Naukowy Instytutu Wychowania Fizycznego i Zdrowotnego WSP w Rzeszowie 2(1): 65–68.
44.
ZIAJA M. & WÓJCIK T. 2014. Występowanie Leersia oryzoides (Poaceae) w zbiorowiskach szuwarowych Zalewu Rzeszowskiego. – Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 21(1): 123–132.
45.
ZIAJA M. & WÓJCIK T. 2015a. Obce gatunki roślin Zalewu Rzeszowskiego. – W: J. KRUPA (red.), Kreowanie przedsiębiorczości w turystyce na terenach wiejskich oraz ochrona środowiska i dziedzictwa kulturowego, s. 165–178. Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego, Dynów.
46.
ZIAJA M. & WÓJCIK T. 2015b. Changes in vascular flora of the Rzeszow Reservoir after 20 years (SE Poland). – Polish Journal of Envi-ronmental Studies 24(4): 1845–1854.
47.
ZIAJA M., WÓJCIK T. & WRZESIEŃ M. 2021. Phytosociological data in assessment of anthropognic changes in vegetation of Rzeszów Reservoir. – Sustainability 13, 9071: 1–14.
48.
ŻELAZKO P., ŚLIWIŃSKI M. & JAKUBOWSKA-BUSSE A. 2015. Występowanie pływaczy (Utricularia sp., Lentibulariaceae) i zbiorowiska roślinne z ich udziałem w województwie dolnośląskim. – Acta Botanica Silesiaca 11: 55–72.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2449-8890 |
| ISSN: | 1640-629X |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
